گویش و زبان مردم سمنان

این کتاب در دو جلد و به قلم ذبیح‌الله وزیری نوشته شده است. نویسنده تعداد ۵.۲۵۸ مثل سمنانی را در ۱۶۸۰ صفحه گردآوری کرده است. نظیر این کتاب در ادب فارسی دیده می‌شود اما تا زمان انتشار این کتاب، کمتر مؤلفی به فکر جمع‌آوری گویش‌های محلی افتاده است. در کتاب پس از ذکر مثل، به جهت سهولت مثل را آوانگاری کرده‌اند؛ اگرچه هنوز گویشوران سمنانی و ریش‌سفیدان این عرصه هنوز به نظری جامع درباره رسم‌الخط نرسیده‌اند؛ اما به‌طور کلی این آوانویسی خواندن مثل را آسانتر می‌کند. پس از آوانویسی، معنا و توضیحی به فارسی نوشته شده است. ذبیح‌الله وزیری از فروردین‌ماه ۱۳۴۲ به کار جمع‌آوری ضرب‌المثل‌های رایج در گویش سمنانی پرداخته بود و در حین این کار با فراهم شدن فرصتی برای مطالعه ضرب‌المثل‌های سایر گویش‌های ایرانی و زبان‌های خارجی به تطبیق آنها پرداخت که حاصل این مطالعات در کتاب گنجینه‌ای از مثل‌های گویش سمنانی نیز دیده می‌شود. این کتاب در سال ۱۳۹۱ و به همت انتشارات آبرخ و با مقدمه‌ای از دکتر منوچهر ستوده به چاپ رسیده است.

«پکه‌پور» در زبان سمنانی به معنای هله‌هوله است و اولین کتابی نثر به گویش اصیل سمنانی است و خسرو عندلیب سمنانی(گویا) نوشته است. این کتاب مجموعه‌ای از لطیفه‌های شیرین، نکته‌های دلنشین و اشعار فکاهی به گویش سمنانی است. مقدمه‌ی سه صفحه‌ای به قلم نویسنده به گویش سمنانی نوشته شده، بسیار جالب توجه است. پس از پایان هر حکایت، ترجمه آن نیز به فارسی نوشته شده است که می‌تواند برای افرادی که تسلط کافی به زبان سمنانی ندارند. بسیار سودمند باشد. کتاب «پکه‌پور» در ۱۲۶ صفحه توسط انتشارات آبرخ در سال ۱۳۸۸ و در ۱۱۰۰ نسخه به چاپ رسیده‌است. بخشی از کتاب: جوکَه بی‌مَزّا…! هَما رفیقی ماتَ: اَگه ئی نفری ئی‌یَه جُوکَه تَره بآتِش کُه بی‌مَزّا بیه، تا مِزون بَخَند. مِزُون چِرَه؟ باتَن: نَه… چِرَه؟ باتِش: وآسَه اِنی کُ ممکنَه او فکر هآکَرِه تو جوکَ مُلتَفِت نَبیچِه، دوبارَه تَره بایِه! لطیفه بی‌مزه دوستم می‌گفت: اگر کسی یک لطیفه بی‌مزه برایت تعریف کرد، تا می‌توانی بخند. می‌دانی چرا؟ گفتم: نه… چرا؟ گفت: برای اینکه ممکن است او فکر کند که شما لطیفه را درست درک نکرده‌ای و دوباره آن را برایت تعریف کند.