منطقه حفاظت شده توران در منتهی الیه شرق استان سمنان و در ۲۵۰ کیلومتری جنوب شرق شاهرود و در مجاورت استان خراسان واقع شده است.
به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از شاهرود ، منطقه حفاظت شده توران یا خارتوران شامل سه محدوده حفاظت شده است که پناهگاه حیات وحش در قسمتی از شرق و پارک ملی در میانه را نیز در بر دارد.
پارک ملی ۸٪، پناهگاه حیات وحش ۱۷٪ منطقه حفاظت شده و ۷۵٪ از کل مساحت منطقه را تشکیل می‌دهد.
خارتوران را آفریقای ایران لقب داده‌اند و ذخیره‌گاه زیست کره توران با مساحت ۱۴۷۰۶۴۰ هکتار بزرگترین ذخیره گاه زیست کره ایران است که بعد از سرنگتی آفریقا واقع در کشور تانزانیا دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار می آید.
توران پس از پناهگاه حیات وحش نایبندان در طبس لقب دومین مجموعه حفاظت شده وسیع ایران را با خود یدک می‌کشد.
پارک ملی و پناهگاه حیات وحش توران با وسعت ۱۰۰۰۰۰۰ هکتار، همچنین یکی از ۱۱ ذخیره‌گاه زیست‌کره در ایران است.
گفتنی است، این منطقه در حد فاصل ۳ سلسله کوه به نام های شترکوه در غرب با ارتفاع ۲۲۸۱ متر، و کوه قلعه بالا در شمال غربی با ارتفاع ۲۲۶۵ متر و کوه پیغمبر با ارتفاع ۲۴۱۱ متر قرار گرفته است.
منطقه خارتوران با کویر شنزار و پستی و بلندی های جذاب شن های روان کویر مرکزی هم مرز است و در شرق، این منطقه به روستای طرود و سهل و کوه کفتری و از آنجا به شرق بیارجمند محدود می شود.
منطقه خارتوران به دلیل وجود ویژگی های منحصر به فرد، پوشش گیاهی خاص، عوارض جغرافیایی پست و بلند اقالیم و غیره باعث به وجود آمدن یک اکوسیستم متنوع و مملوء از گیاهان، جانوران و حشرات شده است.
در حال حاضر می توان این منطقه را به عنوان یکی از ذخیره گاه های ژنی کشور دانست و پستانداران ذخیره گاه زیست کره خارتوران شامل گرگ، شغال، روباه معمولی، کفتار، یوزپلنگ، کاراکال، پلنگ، گربه وحشی یا دشتی، جبیر، آهو، پازن، (زیر گونه ایرانی) قوچ وحشی و گورخر (زیرگونه ایرانی) است.
هوبره، زاغ بور، بحری، دلیجه، کبک، تیهو، بلدرچین، عقاب دشتی، چاخ لق، کبوتر چاهی، یاکریم، شاه بوف، سبزه قبا هندی، دم جنبانک ابلق، سنگ چشم دم سرخ و گنجشک معمولی از جمله پرندگان این منطقه هستند.
انواعی گوناگونی از رده خزندگان در این منطقه به چشم می‌خورد که شامل راسته لاک‌پشت‌ها و نیز خانواده آگاماها، سمندرها و اسکینک ها است و از دیگر خانواده خزندگان می توان به بزمجه ها اشاره کرد.
با تمام این اوصافی که ذکر شد منطقه خارتوران را باید دشت فراموش‌شده در ایران دانست.
