پیر نجمالدین دادبخش(تاجبخش)
پیر نجمالدین از بزرگان شهر سمنان در قرن هفتم هجری بود. او در روزگار تاخت و تاز قوم مغول در کشور میزیست و با شنیدن خبر حرکت سپاه مغول از دامغان به سمنان، کفن پوشید و مردم شهر را به مبارزه و دفاع از سمنان تشویق کرد. خودش نیز شجاعانه پیشاپیش مردم به حرکت درآمده و به محافظت از برج و باروی شهر پرداخت ولی مقاومت شدید سرانجام به شکست مبدل شد و آنطوری که عطاملک جوینی در کتاب تاریخ جهانگشا نوشته است «در سمنان خلق بسیار بکشتند».
در کتابهای تاریخی موضوع دیگری از واقعه حمله مغول به سمنان ننوشتهاند اما بدیهی است چنانچه مردم شهر مقاومتی در برابر هجوم مغول نمیکردند همانطور که جوینی نوشته بسیار کشته نمیشدند.
در این مبارزه فردی به نام پیرحسین علمدارنیز دوشادوش پیر نجمالدین به مبارزه پرداخت و معروف است که آنها بر بالای برج داخلی شهر بی باکانه مقاومت میکردند. کار این دفاع و مقاومت دلیرانه ملی به جائی رسید که آنان پس از تمام شدن تیر با پرتاب کردن خشت و سنگ به طرف دشمن کار جنگ و دفاع را همچنان ادامه دادند و در نهایت با روحیه وطنپرستی کشته شدند.
وقتی سپاه مغول سمنان را به مقصد ری ترک کرد، افرادی که از قتل عام سمنان جان به در برده بودند جنازه پیر حسین علمدار را جلوی دروازه عراق (ری) و جنازه پیر نجمالدین دادبخش را جلوی دروازه خراسان دفن کردند و بقعه متبرکه پیر علمدار بنا کردند که خوشبختانه تاکنون باقی است.
اگرچه درباره هویت اصلی پیر نجمالدین اختلاف نظر هست اما قدر مسلم این است که پیر نجمالدین یکی از عرفای جلیلالقدر است که کرامات زیادی به او نسبت میدهند. در تذکره صبح گلشن چاپ هند از ملا نجمالدین سمنانی متخلص به «نجم سمنانی» نام برده شده و آمده است که «وی از جمله استادان سخندانی و نکتهرانیست» و سه بیت از اشعار فارسی وی را نیز نقل کرده است ولی سال تولد و وفات او مشخص نیست. اما برخی دیگر شیخ نجمالدین دادبخش را یکی از شاگردان شیخ نجمالدین خوارزمی به حساب آوردند که به دستور وی برای مقابله با سپاه مغول به وطن و زادگاه خود سمنان آمده است. استاد عبدالرفیع حقیقت در کتاب تاریخ قومس مدفون این بقعه را کمالالدین سمنانی، منجم مشهور در دوره خوارزمشاهیان و پدر بیبی منجمه سمنانی، شاعر معروف میداند.