منطقه حفاظت شده خارتوران

این منطقه در سال ۱۳۵۱ به عنوان منطقه حفاظت شده تحت مدیریت سازمان محیط‌زیست درآمد و در سال ۱۳۵۵ قسمتی از آن به عنوان پناهگاه حیات‌وحش انتخاب گردید. در همان سال مجموعه توران از طرف یونسکو عنوان ذخیرگاه زیست‌کره را نیز دریافت کرد. سپس در سال ۱۳۸۱ قسمت‌های مرکزی این مجموعه به پارک ملی ارتقا یافت. مجموعه توران مساحت حدود ۱۴.۶۴۹.۹۲۰ هکتار، دومین منطقه بزرگ تحت حفاظت سازمان محیط زیست است. طبیعت بکر و مناظر زیبای این منطقه به گونه‌ای است که به «آفریقای ایران» معروف شده است.
مجموعه توران از سه قسمت پارک ملی، پناهگاه حیات‌وحش و منطقه حفاظت شده تشکیل شده است که پارک ملی حدود ۸ درصد، پناهگاه حیات‌وحش ۱۷ درصد و منطقه حفاظت شده ۷۵درصد کل مساحت منطقه را تشکیل می‌دهد.
موقعیت جغرافیایی این پارک ملی در منتهی‌الیه شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود جای دارد و قسمت کوچکی از بخش شرقی آن در سبزوار استان خراسان رضوی قرار گرفته‌است. این مجموعه در ضلع جنوبی جاده تهران-مشهد، شرق دهستان طرود، غرب دهستان زمان‌ها و شمال شرقی کویر مرکزی ایران واقع شده‌است. منطقه‌ای که از ۳ دشت بسیار وسیع تشکیل شده‌است.
از گونه‌های مهم گیاهی منطقه می‌توان قیچ، تاغ، درمنه، انواع گیاهان شور پسند، بادام کوهی، گون و افدرا را نام برد. همچنین گیاه زیبای دم گاوی به وفور بر روی تپه‌های ماسه‌ای دیده می‌شود.
از جانوران مهم منطقه می‌توان به یوزپلنگ آسیایی، پلنگ ایرانی، جبیر، آهو، کل، بز، قوچ، میش، کفتار، کاراکال، هوبره، عقاب طلایی، شاهین، بحری، حواصیل، باقرقره، انواع سارگپه، دلیجه، شاه بوف، آگاما، بزمجه، مارجعفری، مارشاخدار ایرانی، کفچه مار و گرزه مار اشاره کرد. زاغ بور یکی از نادرترین پرندگان در سطح جهان است که یک گونه کاملاً بومی منطقه بوده که تنها در ایران زیست می‌کند. گورخر ایرانی نیز به عنوان پستاندار منطقه مطرح است. از دیگر جانوران منطقه روباه، روباه شنی، گربه وحشی، خرگوش، تشی، انواع مارها و لاک پشت را می توان نام برد. یوزپلنگ آسیایی، تعدادی از گربه سانان نادر، بیشترین جمعیت آهو و جبیر در این منطقه وجود دارند.
برای بازدید از منطقه راه‌های گوناگونی وجود دارد. یکی از این راه ها جاده شاهرود- مشهد می‌باشد. از جاده شاهرود- مشهد به جاده فرعی آسفالته پس از میامی که به سمت بیارجمند رفته و پس از بیارجمند از کیلومتر ۲۴ تا حدود ۱۴۰ کیلومتر در این منطقه قرار دارد.