منابع طبیعی هر کشور همراه با نیروی انسانی، زیربنای توسعه اقتصادی آن است. اما در بین منابع طبیعی، استفاده از منابع و ذخایر مواد معدنی، منجر به کاهش آنها شده و به عبارت دیگر تجدیدپذیر نیستند. لذا بکارگیری بهترین شیوه های علمی و رعایت اصول و قواعدفنی و مهندسی به منظور افزایش بهره وری منابع معدنی اهمیت زیادی دارد.
قانون نظام مهندسی معدن اساساً به همین منظور تدوین شده و در تاریخ ۱۳۷۹/۱۱/۲۵ به تصویب مجلس رسیده و آیین نامه اجرایی آن نیز در تاریخ ۱۳۸۱/۳/۲۹ به تصویب هیأت وزیران رسیده است.
طبق تعاریف ماده ۱ قانون، نظام مهندسی معدن عبارت از مجموعه تشکیلات، سازمان ها، تشکل های صنفی، مهندسی و حرفه ای، اشخاص حقیقی و حقوقی و مجموعه قوانین، مقررات، آیین نامه ها و استانداردها در بخش معدن است.
حرفه های مهندسی معدن شامل حرفه های مهندسی، کارشناسی و کاردانی مرتبط با فعالیتهای معدنی است.
فعالیتهای معدنی شامل کلیه عملیات پی جویی برای یافتن کانسارها و اکتشاف و استخراج معادن و کانه آرایی کانسنگ و فرآوری مواد معدنی و متالورژی استخراجی است.
برای مشارکت هرچه بیشتر مهندسان در انتظام امور حرفه ای خود و برای تحقق قسمتی از اهداف این قانون، طبق ماده ۳ قانون، در سطح کشور تأسیس سازمان نظام مهندسی معدن و در هر استان تشکیل سازمان نظام مهندسی معدن استان پیش بینی شده است.