خانه تاریخی سمنانی ها

خانه تاریخی سمنانی ها شامل دو بخش شمالی و جنوبی است. در بخش شمالی و در زیرزمین این خانه، مطبخ و تنور قدیمی وجود دارد و در طبقه همکف، اتاق زمستان نشین که از راهروی ورودی دسترسی دارد. همچنین در بخش جنوبی و زیرزمین، اتاق سه دری با بدنه آجر کاری شده وجود دارد که سقف آن بصورت تخت اجرا شده است.
در جبهه جنوبی ساختمان، در طبقه همکف اتاق سه دری و سقف زیبای آن با رف‌های گچی و طاقچه‌های متعدد بهترین اتاق این مجموعه را تشکیل داده است که با درهای چوبی نور طبیعی فضا را تامین می‌نماید. این اتاق همچنین توسط اتاقک انتهایی که به بادگیر بلند دسترسی دارد در گرمای شدید سمنان از خنکای نسیم طبیعی استفاده می‌کند.
در حیاط خانه آبنمایی وجود دارد که در حال حاضر شرایط خوبی ندارد اما پیداست که این خانه با توجه به ابعاد کوچک و داشتن دیوارهای بلند در طرفین، بسیار مناسب سکونت در فصل تابستان بوده است چرا که برای ایجاد سایه اندازی بهتر، بخشی از خانه را در فضای گودال باغچه ساخته‌اند تا با ایجاد سایه و آب‌نمای موجود به تلطیف هوا کمک نمایند. عمده مصالح بکار رفته در این بنا، خشت و گل، کاهگل، گچ و خاک، گچ و چوب می‌باشد.
بادگیر ساختمان این بنا را به اثری خاص مبدل کرده است. معماران سمنان با توجه به اقلیم گرم خشک و همچنین با توجه به قواعد حاکم بر طراحی مناطق کویر، برای رهایی از گرمای فصل تابستان اقدام به ساخت بادگیر می‌نمودند.
اگرچه امروزه تعداد بادگیرهای به جا مانده در شهر سمنان به تعداد انگشتان دو دست نمیرسد اما آنچه مسلم است؛ این خانه با وجود بادگیری به ارتفاع بدنه ۴٫۹۸ بلندترین بادگیر خشتی شهر سمنان به حساب می‌آید. از سویی اگر این بادگیر را با دیگر بادگیر‌های آجری موجود مقایسه کنیم، می‌توان گفت که خانه سمنانی‌ها دارای پنجمین بادگیر موجود بعد از بادگیر خانه‌های کلانتر، تدین، شریعت پناهی و حاج ناصر به لحاظ ارتفاع می‌باشد. از دیگر ویژگی‌های خاص این بنا می‌توان به کوچکترین بنای تاریخی که برای ثبت در فهرست آثار ملی ارسال شده است، نام برد.
این اثر در مجاورت کوچه تکیه عباسیه سمنان و نزدیک به بازار اصلی بنا شده است و ویژگی‌های معماری مانند سقف با طاق کجاوه در اتاق سه دری در آن مشهود است.
این بنا هم‌اکنون در حال مرمت و تبدیل به اقامتگاه بومگردی می‌باشد.