در مسیر اصلی سمنان – ساری که سفر می‌کنید، باغ بزرگی که توجهتان را جلب می‌کند، باغ گردوی شهمیرزاد است.
به گزارش خبرگزاری صداوسیما، بزرگترین کشت و صنعت با مشارکت مردم در کشور که باغی ۷۰۰هکتاری است و محلی ها به آن باغ میخ طلا می گویند.
باغ گردوی شهمیرزاد که با تایید سازمان خوار و بار جھان (فائو) بزرگترین باغ گردوی جھان است، این روزھا مملو از کارگرانی است که به قول شھمیرزادی ھا “آغوز از میخ طلا” می چینند. آغوز در زبان شهمیرزادی به معنی گردو و میخ طلا استعاره ای از درخت گردوست.
علی شکرویان مدیرعامل باغ گردوی شھمیرزاد گفت: این باغ گردو که ۳۰سال پیش زمینی برھوت بود، امروز ۳۰ھزار اصله درخت بارور گردو دارد و ھمه جمعیت ۱۵ھزار نفری شھمیرزاد، سھامدار این باغ ھستند.
از هر درخت بین ۲۰۰تا۴۵۰ هزار گردو برداشت می شود. گردوهایی با چربی بالا، چوب سخت و خوش نقش و رکورد وزن دانه گردو (۲۵گرم).
بهترین زمان برداشت گردو بیستم شهریور تا بیست و پنجم مهر است، بنابراین این روزها اوج کار کارگرانی است که برای گردو چینی به شهمیرزاد آمده اند، کارگرانی که حرفه ای بودنشان از دستان سیاه از رنگ پوست گردو مشخص است.
کارگران از هشت صبح تا چهار بعدازظهر کار می کنند و هر درخت بر اساس میزان بار، بین ۲۰تا۴۵ دقیقه زمان می برد تا بارش را روی زمین بگذارد.
کارگران می گویند: از آنجایی که نوع درختان باغ شهمیرزاد، درخت پاکوتاه است، برداشت محصول از آن به سرعت انجام می شود.
برخلاف همه مناطق گردوخیز کشور که با دستگاه های لرزاننده، گردوها را می ریزانند، در شهمیرزاد برای آسیب ندیدن درختان هنوز از روش سنتی و برداشت دانه دانه گردو می چینند، برای همین درختان پاکوتاه گردو سالم مانده اند.
اما سلامت درختان گردوی باغ شهمیرزاد را “کرم خراط” تهدید کرده است.
نورالدین حسینی صفت رئیس هیات مدیره باغ گردوی شهمیرزاد گفت: کرم خراط آفتی است که امسال به جان درختان گردو افتاد و محصول را کاهش داده است.
کرم خراط دوست دارد، شاخه‌های خشکیده گردو را بخورد و به محصول آسیب می زند.
همراه با کرم خراط، سرمای زمستانه هم عامل دیگری برای کاهش محصول امسال گردوی شهمیرزاد است.
حسینی صفت گفت: محصول امسال این باغ به یک چھارم پارسال کاھش یافته ولی خوشبختانه کیفیت محصول ھیچ تغییری نکرده است.
وی پیش بینی کرد: امسال ۶۰هزار تن گردو در باغ شهمیرزاد برداشت شود.
باغ گردوی شهمیرزاد علاوه بر وسعت، به کشت ۲۰نوع رقم اختصاصی گردو هم شهره است.
تقی مهری گفت: ۶۰هکتار از زمین های باغ به این ارقام ویژه و پیوندی اختصاص یافته است.
به گفته وی، این ارقام صرفا در شھمیرزاد کشت می شود و برخی انواع آن نظیر شھمیر و شاھمیر دارای برند جھانی است.
نکته مهم درباره باغی به این وسعت، شیوه آبیاری درختان است. همه درختان این باغ با آبیاری قطره ای سیراب می شوند.
علی شکرویان مدیرعامل باغ گردوی شهمیرزاد گفت: آبیاری قطره ای این باغ ۲۰سال پیش اجرا شد و در آن زمان از سامانه ای به روز استفاده شده بود، سامانه ای که امروز در گذر زمان کارایی خود را از دست داده است.
وی افزود: با توجه به وسعت باغ، اجرای شیوه جدید آبیاری در این باغ به شش میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد و دولت هم با استناد به اینکه ۲۰سال پیش برای طرح آبیاری قطره ای تسهیلات پرداخت شده است، تاکنون به درخواست تسهیلات مجدد پاسخ مثبت نداده اند.
شکرویان گفت: بدلیل هدر رفت آب در سیستم مستهلک فعلی، مصرف آب بیشتر شده و در شرایط خشکسالی، این باغ نیازمند توجه ویژه مسئولان است.
باغ گردوی شهمیرزاد نه تنها از نظر اقتصادی بلکه از نظر فرهنگی هم برای مردم شهمیرزاد اهمیت دارد.
هنوز هم برخی خانواده ھای شهمیرزادی مھریه دختران خود را درخت گردو قرار می دھند.
برداشت گردو هم در شهمیرزاد ارج و قرب زیادی دارد، از آنجایی که هنگام گردو چینی، کف دست سیاه می شود، کسانی که گردو چینی دارند، به این سیاهی دست افتخار می کنند و آن را نشانه محصول پر برکت می شمارند.
حتی افرادی که در شهر به ساخت و ساز می پردازند از قطع درختان گردو پرهیز می کنند و در شهر هم درختان گردو از نوع بلندقدها، همچنان سر به فلک کشیده و ایستاده اند.
نمونه این درختان”کمان رستم” است که درخت گردویی ۱۵متری است و تاج کمانی آن از ارتفاع سه متری آغاز می شود.
این درخت کهنسال در اسفند ماه سال۱۳۹۰ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.
