ز ورزش میاسای و کوشنده باش
که بنیاد گیتی به کوشندگی است
درخـشیـدن این بلنـد آفتــاب
ز بسیـار گردی و گردندگی است
قبل از شرح فوائد و تأثیر ورزش در سلامتی انسان لازم می‌دانم ضمن از طرف همه همشهریان از همت والای جناب آقای حاج محمدتقی خواجوی که اقدام به احداث چنین بنای عظیم و مفید با همکاری خیریه امیرالمؤمنین(ع) نمودند تشکر و قدردانی نمایم که به گفته امام علی(ع) تشویق نیکوکاران سیبب ترغیب دیگران به کار خیرو عام‌المنفعه می‌گردد احداث این بنا یکی ازنیاز‌‌های شهر آرزوهای جوانان بوده است. به‌خصوص اوقات فراغت جوانان و همه ورزشکاران را پوشش داده، هم مکانی ورزشی و تفریحی و گردشگری است و هم پیشگیری از انحراف جوانان به اعتیاد از مواد مخدر.
لذا از همه خواهران و برادران، دختران و پسران ورزشکاران و ورزش دوستان و همه دست‌اندرکاران در امور ورزشی میخواهیم از این سالن زیبا که با صرف هزینه بالا و مطابق با استاندارد جهانی ساخته شده حداکثر بهره‌برداری را بنمایند به امید آنکه در همه فصول سال این سالن مملو از ورزشکاران پرشور و شوق باشد. که این خود امید و نوید و تشویق و پاداشی است برای بنیانگذاران آن.
با این مقدمه مختصر مقاله را باهم پی می‌گیریم: بدن انسان برخلاف کالای صنعتی ساخته و پرداخته شده بدست انسان هرچه در حرکت و فعالیت باشد نه تنها قوای او تحلیل و تضعیف و فرسوده نمی‌شود، بلکه بر استحکام و قدرت و نیرویش افزوده می‌شود مشروط بر آنکه فعالیت و حرکات ورزشی با توجه به سن و جنس و قوای بدنی و نوع ورزش زیر نظر مربیّان مجرّب و با مشاوره پزشک متخصص در امور ورزشی باشد همچنین در زمان‌ها و مکان‌های مناسب چون سالن‌های ورزشی با تمرین‌ها و حرکات به‌طور مستمر در طول سال ادامه یابد. در عرصه درمان باید گفت: ورزش هم برای پیشگیری و هم برای درمان بیماری‌‌ها مفید است و کتا‌ب‌‌هایی تحت عناوین ورزش درمانی و نقش ورزش در پیشگیری و درمان و کارایی قلب و دایره‌المعارف آمادگی جسمی به رشته تحریر درآمده است که خواندن آن کتاب‌ها را به همگان توصیه می‌نماییم (که در کتابخانه خیریه امیرالمومنین نیز در دسترس است) امروزه پیشرفت تکنولوژی و مکانیزه شدن کشورهای صنعتی و در حال توسعه و فراهم آمدن وسائل و لوازم و تسهیلات در همه ابعاد زندگی سبب کاهش فعالیت و حرکات اندام‌‌های انسان گردیده است مجموعه این عوامل سبب کم‌تحرّکی، اضافه وزن، چاقی، افزایش چربی خون، افزایش فشارخون، نارسایی قلبی عروقی، افزایش قند خون، پیری زود‌رس شده است. به‌خصوص این کم‌تحرکی و فعالیت با عدم رعایت رژیم غذایی و مصرف غذاهای پرکالری و پرچرب (به‌ویژه مصرف روغن‌‌های جامد) موجب افزایش رسوبات در دیواره عروق و مسدود شدن شریان‌های قلب و مغز و کلیه می‌شود و سرانجام رگ‌‌های بدن سخت و سفت شده که بدان تصلّب شرایین، یا آرتریو آکلروز گویند که خود منشاء بروز بیماری‌‌هایی چون پادرد، کمر درد، میگرن، واریس و نارسایی‌‌های قلبی و سرانجام سکته‌‌های قلبی و مغزی می‌گردد. که بیشترین مرگ‌و‌میر در ایران ناشی از بیماری‌‌های قلبی و عروقی (حتی در سنین پایین) گزارش شده است.
امّا با تمرین‌‌های ورزشی منظّم و رژیم غذایی مقبول و معقول و عدم استعمال دخانیات میتوان ضمن پیشگیری از ابتلاءِ به بیماری‌‌هایی که ذکر شد سالم، شاداب، تندرست، سرحال توأم با آرامش فکری و روحی به زندگی ادامه داد.
و اگر فعالیت‌‌های ورزشی به‌طور دسته جمعی در هوای سالم پاک مانند شهمیرزاد توأم با تفریح و شادی همراه باشد اثر مضاعف خواهد داشت مسلماً همشهریان چون بدین نکته رسند خواهند گفت جانا سخن از زبان ما می‌گویی که:
به کوهستان نشستم خرّم و شاد تن از رنج و دل از اندیشه آزاد
این سوال همگان است؟ آیا ورزش زیان و ضرری هم برای بدن دارد؟
در پاسخ باید گفت:
ورزش هیچ‌گونه زیانی برای بدن ندارد مگر حرکت‌‌های ورزشی که پزشک آن را ممنوع کرده باشد مانند ورزش‌‌های سنگین در نارسایی قلبی و یا حرکات عضلات و استخوان در شکستگی‌‌ها و یا پیاده‌روی در مسیر سربالایی برای افرادی که تاندون‌های زانو متورّم و توام با درد است به‌ویژه در افراد چاق. و سایر موارد که پزشک معالج هرگونه حرکات ورزشی را زیان برای بدن تشخیص دهد.
چون دامنه فوائد ورزش در سلامتی انسان وسیع و در این مقوله نگنجد لذا خلاصه مهم‌ترین تأثیر آن را در زیر باهم میخوانیم.
۱- در افراد چاق ورزش به همراه رژیم غذایی مناسب بدن شخص را به وزن نرمال و ایده‌آل می‌رساند در حالیکه چاقی خود منشاء بسیاری از بیماری‌‌هاست.
۲- با تقویت قوای جسمی و افزایش ایمنی بدن کمتر نسبت به افراد ضعیف و کم‌بنیه بیمار می‌گردند. ابوعلی سینا هم می‌گوید:
کسی که به تمرین‌‌های بدنی می‌پردازد به هیچ دارویی نیاز ندارد و درمان او در جنبش و حرکت است.
۳- فعالیت مغز و حافظه را بهتر و هوشیاری را بیشتر می‌کند.
۴- کمک می‌کند به پیشگیری از بیماری‌‌های قلب و عروق- فشارخون- قند- سخت شدن رگ‌ها- افزایش دفع سموم بدن و…
۵- پوست را به علت افزایش جریان خون صاف و روشن کرده چروکیدگی آن را به تأخیر می‌اندازد.
۶- چهره را صاف و شفاف و گلگون و آثار پیری را برطرف، سیما را جوان و شاداب نگه میدارد.
۷- ورزش موجب آرامش فکری و روحی شده افسردگی و اضطراب را پیشگیری و درمان می‌کند.
۸- سوخت و ساز را بالا برده، حرارت بدن و انرژی را افزایش، سموم بدن را از طریق تعریق، دفع و کاهش میدهد.
۹- کمک به هضم غذا و سهولت سرعت جذب و دفع پیوست می‌گردد.
۱۰- از نظر عقلانی هم گفته‌اند، عقل سالم در بدن شخص سالم است.
۱۱- با تأمین سلامت جسمی آرامش روحی و روانی و فکری زندگی توأم باشادی و نشاط و لذت و عاری از خستگی و ملالت و بی‌خوابی و کسالت می‌گردد ثابت شده انسان با میل و علاقه وافر و اعتماد به نفس کارهای روزمره خود را ادامه میدهد.
۱۲- ورزش انسان را از انحراف و ابتلاءِ به دخانیات مواد مخدر خانمان‌سوز باز میدارد.
۱۳- توان جوانمردی و شجاعت و شهامت را افزایش داده صفات پسندیده چون تواضع و فروتنی و خدمت‌رسانی به جامعه را بالا می‌برد (ز سستی کژی زاید و کاستی).
۱۴- ورزش چون نیرو و قوا جسمی را افزایش و عقل را سالم و توانمند می‌سازد لذاورزشکاران ضمن ایستادگی در برابر زورگویان و ستــمگران اجازه نمی‌دهند حقوق آنها و ضعیفان جامعه نیز پایمال شود که گفته‌اند.
برو قوی شو اگر راحت جهان‌طلبی
که در نظام طبیعت ضعیف پایمال است
والسّلام
«به قلم دکترمرتضی نیکزاد»
