این کتاب در دو جلد و به قلم ذبیح‌الله وزیری نوشته شده است. نویسنده تعداد ۵.۲۵۸ مثل سمنانی را در ۱۶۸۰ صفحه گردآوری کرده است.
نظیر این کتاب در ادب فارسی دیده می‌شود اما تا زمان انتشار این کتاب، کمتر مؤلفی به فکر جمع‌آوری گویش‌های محلی افتاده است. در کتاب پس از ذکر مثل، به جهت سهولت مثل را آوانگاری کرده‌اند؛ اگرچه هنوز گویشوران سمنانی و ریش‌سفیدان این عرصه هنوز به نظری جامع درباره رسم‌الخط نرسیده‌اند؛ اما به‌طور کلی این آوانویسی خواندن مثل را آسانتر می‌کند. پس از آوانویسی، معنا و توضیحی به فارسی نوشته شده است.
ذبیح‌الله وزیری از فروردین‌ماه ۱۳۴۲ به کار جمع‌آوری ضرب‌المثل‌های رایج در گویش سمنانی پرداخته بود و در حین این کار با فراهم شدن فرصتی برای مطالعه ضرب‌المثل‌های سایر گویش‌های ایرانی و زبان‌های خارجی به تطبیق آنها پرداخت که حاصل این مطالعات در کتاب گنجینه‌ای از مثل‌های گویش سمنانی نیز دیده می‌شود.
این کتاب در سال ۱۳۹۱ و به همت انتشارات آبرخ و با مقدمه‌ای از دکتر منوچهر ستوده به چاپ رسیده است.
