نگرانی و اضطراب ناشی از بحران بیماری کرونا موجب استرس و تنش شدیدی در میان خانواده ها و به ویژه کودکان و نوجوانان شده اما آثار منفی آن بر سلامت روان کودکان و نوجوانان بیشتر است که نباید نادیده گرفته شود.
بحران کرونا و توجه به سلامت روان کودکان و نوجوانان یکی از موضوعات بسیار مهم روزهای اخیر و تیتر خبرهای جهان و ایران است.
هرچند بر اساس داده های آماری، کودکان نسبت به سایر گروه های سنی کمتر درگیر بیماری شده و علائم و شدت بیماری در آنان به مراتب کمتر از بزرگسالان است، ولی آثار منفی روانی تجربه شده کودکان به مراتب بیشتر از بزرگسالان ارزیابی می شود.
همه افراد به موقعیت های استرس زا به شیوه یکسان واکنش نشان نمی دهند و تأثیر هیجانی یک وضعیت بحرانی بر فرد می تواند به ویژگی های شخصیتی و تجربیات فرد، شرایط محیطی، اقتصادی و اجتماعی فرد و جامعه همچنین میزان دسترسی به منابع حمایتی بستگی داشته باشد.
واکنش کودکان و نوجوانان به استرس شدید می تواند به شیوه های متفاوتی بیان شود، برخی بلافاصله به استرس واکنش نشان می دهند و برخی ممکن است به مرور زمان نشانه ها و علائم آسیب زا نشان دهند.
لازم است والدین با آگاهی و شناختی که از فرزندانشان دارند به نشانه های استرس زای روانی فرزندشان پاسخ مناسب دهند. نکاتی می تواند در مراقبت از سلامت روان کودکان مفید باشد از جمله اینکه کودکان ممکن است به راه های متفاوتی به استرس ( رفتارهای اجتنابی یا چسبیدن به والدین، گریه کردن، جیغ کشیدن، منزوی شدن و ….) پاسخ دهند، به واکنش های آنها به شکل حمایتی پاسخ دهید و به آنها عشق و محبت نشان دهید.
کودکان و نوجوانان در این شرایط دشوار نیاز به توجه بیشتری دارند، ممکن است بخواهند در مورد نگرانی یا ترس خود از بیماری صحبت کنند، بنابراین لازم است والدین برای گفتگو با فرزندانشان در مورد شیوع بیماری کرونا وقت بگذارند و به سوالات آنان پاسخ دهند و واقعیت های مربوط به بیماری را با صبر، متانت و متناسب با سن کودک برایش توضیح دهند.
کودکان در غیاب اطلاعات واقعی، اغلب موقعیت ها را به مراتب بدتر از واقعیت تصور می کنند، بنابراین والدین باید اطلاعات واقعی و متناسب با سن کودک در مورد شیوع این بیماری در اختیار فرزندشان قرار دهند، همچنین حفظ آرامش و خونسردی والدین اهمیت بسزایی دارد، اگر والدین بیش از حد نگران به نظر برسند، ممکن است اضطراب کودک افزایش یابد.
لازم است والدین به کودک اطمینان دهند که از امنیت برخوردارند و با آموزش و مراقبت از خود می توانند از ابتلا به بیماری پیشگیری کنند، باید گفت کودکان دائما در معرض اخبار و رویدادهای کرونا قرار می گیرند، اخبار و رویدادهای خبری استرس زا می تواند بر روان کودکان تأثیر منفی بگذارد چرا که کودکان ممکن است آنچه را که می شنوند یا می بینند نادرست تفسیر کرده و در مورد چیزی که نمی فهمند دچار وحشت شوند، بنابراین مکالمه مستقیم با کودکان در مورد این موضوعات می تواند اضطراب آنها را کاهش داده و از هراس آنان جلوگیری کند.
با توجه به تعطیلی مدارس و قرنطینه خانگی در وضعیت کنونی، والدین اغلب نزدیکترین و بهترین منبع حمایتی برای فرزندان هستند که می توانند به فرزندشان کمک کنند، ارتباط نزدیک و صمیمی با کودکان کلید شناسایی هرگونه مسائل جسمی و روانی کودکان در طول مدت قرنطینه است و می تواند فرصت مناسبی برای تقویت تعامل والدین با فرزندان، مشارکت کودکان در فعالیت های خانگی و بهبود مهارت های بین فردی و اجتماعی باشد.
با رویکرد درست و مناسب والدین، پیوندهای خانوادگی تقویت و نیازهای روانی کودک برآورده می شود و با نظارت بر عملکرد کودکان در انجام فعالیت های روزانه( مطالعه، ورزش، تغذیه و …) ضمن پیشگیری از افت تحصیلی و توجه به سلامت فرزندان به کودکان مهارت های انظباطی و خود نظم بخشی را آموزش دهند.
