آیتالله علامه محمدصالح حائری مازندرانی (سمنانی) معروف به علامه حائری یا علامه سمنانی در ۵ تیرماه ۱۲۶۰ در کربلا به دنیا آمد. پدرش آیتالله حاج میرزا فضلالله علامه حائری و مادرش دختر شادروان آیتالله حاج ملامحمد یوسف استرآبادی بودند.
او ادبیات عرب را در کربلا و نزد ملاعلی معروف به سیبویه و ملاعباس معروف به اخفش و فقه و اصول را نزد پدر و برادربزرگش، شیخ علی علامه، فراگرفت.
علامه سمنانی، عمرش را در مطالعه و تحقیق و تألیف و تدریس سپری کرد. فعالیتهای وی به مبارزه با تهاجم فرهنگی و برگزاری مجالس روضه و مبارزه با استعمار و خاندان رضا خان پهلوی ختم میشد. حائری در مسجد جامع بابل، علیه رضاخان سخنرانی کرد و این کار سبب دستگیری وی شد و پس از سپری کردن نه ماه زندانی به سمنان تبعید شد.
از خدمات علامه به سمنانی میتوان به تأسیس حوزه در سمنان بدون امکانات و پشتوانه مالی و کمک دولتی نام برد.
وی در ۲۱ دیماه ۱۳۵۰ در سمنان از دنیا رفت و پیکرش به حرم حضرت رضا(ع) منتقل شد.
آثار:
شمار آثار علامه سمنانی اعم از کتاب و رساله به سیصد جلد تحت عناوین فقه، اصول فقه، تفسیر، کلام، منطق، فلسفه، دعا، ادبیات میرسد که تعدادی از این آثار را در جوانی نوشته است.
سبیکهالذهب (در اصول فقه به عربی).
سبائکالذهب در شرح کفایه.
الاسکناسیه، در بیان احکام اسکناس.
العمل الصالح، در فقه استدلالی مشتمل بر طهارت تا دیات، به فارسی.
تعلیقه بر مکاسب شیخ انصاری.
الاستصحاب.
حواشی بر ریاض.
رساله المِشْقَصُ المُصیب فی العول و التَعْصیب.
حکمت بوعلی سینا (۵ جلد).
رساله ودایع الحِکَم فی کشف خدایع بدایع الحِکَم.
الدین القویم.
الیدالبیضاء، درباره وجود ذهنی.
رساله فی حل نظم منطق السبزوار.
تفسیر سوره حمد و حدید و آیهالکرسی.
الوحی العریض فی نفیالجبر و التفویض.
دیوان الادب.
منظومه نونیه العجم، در مدح پیامبر اکرم و عترت او.
احتجاجات مأمون.
الاعتقادات.
اکسیر سعادت و حیات جاودان و تکثیر شقاوت و سیئات جاهلان و حاسدان.
تاریخ معارف امامیه ترجمه کتاب ظلامه العتره الطاهره الی حضره قاده الاسلام الباهره.