مسجد تاریخانه یکی از ارزشمند ترین بناهای اسلامی کشور و یادگار عصر طلائی دامغان به عنوان شاه‌راه تجاری و ارتباطی شرق و غرب و به ویژه جاده ری به خراسان و قدیمی ترین مسجد ایران به نظر بسیاری از کارشناسان امروز هر بینندهای را مجذوب تاریخ و هنر معماری خود می کند.
درباره زمان ساخت بنای اولیه این مسجد، صاحب نظران بسیاری بحث کـرده‌اند، نویسنده «پمراه البلدان» دستور ساخت تاریخانه را به امیرالمومنین علی علیه السلام نسبت داده است، «آرتور پوپ» ساخته شدن این مسجد را بین سال های ۱۳۰ تا ۱۷۰ هجری قمری دانسته و «محمد کریم پیرنیا» تاریخ ساخت آن را حدود ۱۵۰ هجری قمری می داند.
